Over de maan

De maan (Luna in het Latijn) is onze naaste buur. Het is het dichtstbijzijnde hemellichaam vanaf de aarde. De maan is ook vrij groot voor een maan t.o.v. de andere manen in het zonnestelsel. En dat zijn er veel! Ze behoort bij de 5 grootsten. Het is onze natuurlijke satelliet. D.w.z. dat een maan om een planeet draait en planeten vervolgens weer om de zon. Onze centrale ster, of andere sterren in het heelal. Want ook andere sterren bezitten planeten en dus waarschijnlijk ook manen. Over het algemeen is een sterrenkijker of sterrenfotograaf niet heel erg blij met de maan aan de hemel. Helemaal niet als de maan vrij vol is. Ze verstrooid dan zoveel lichtvervuiling over de hemel, dat we de zwakke sterren en objecten niet meer kunnen zien. Desondanks is de maan natuurlijk wel heel fotogeniek! En een maansverduistering is natuurlijk altijd heel fraai! Die maxima's kunnen bijvoorbeeld erg variëren in kleur. Van dieprood naar roze of juist heel donker. Dat is dan weer afhankelijk van hoeveel stof er zich in de atmosfeer bevindt. De maan heeft een diameter van 3476 km. Dat is ongeveer een 4e van die van de aarde met een diameter van 12756 km. Grofweg kun je zeggen dat de maan een diameter heeft vergelijkbaar met de afstand van Lissabon tot aan Moskou. De maan staat variërend van

363 104 km tot aan 405 696 km van de aarde. Dit verschil komt doordat de maan een elliptische baan om de aarde beschrijft. De ene keer staat ze dichterbij en de andere keer verder weg. Gemiddeld is ze 1,4 lichtseconde van ons verwijderd. Dus je ziet de maan altijd ruim een seconde in het verleden. Bij de zon is dat al 8 minuten. Je kunt zeggen dat de maan ongeveer 30 aard diameters van ons vandaan staat. De maan is tevens verantwoordelijk voor het verschil in eb en vloed over de watermassa's. De aantrekkingskracht van de maan trekt aan het water en tilt het water als het ware op. Met het land kan dat niet. Als de maan nieuw is of vol. Dan staat ze ruwweg in een lijn met de zon en trekt nog harder aan het water. Springtij. De maan heeft geen atmosfeer net als vele manen in ons zonnestelsel. D.w.z dat de maan geen thermostaat heeft die een temperatuur en een atmosfeer reguleert net als bij ons. Er is dus geen erosie of corrosie. De voetstap van de eerste mens op de maan (Niel Armstrong) bijvoorbeeld staat er nog steeds zo als hij er ingeprent is. Geen atmosfeer wil ook zeggen dat waar de zon schijnt op de maan het heel heet is en daar waar niet het meteen stervenskoud is! Vandaar die dure reguleerbare pakken van de astronauten.Trouwens zien we de maan niet omdat ze zelf licht uitstraalt, maar omdat het zonlicht haar beschijnt.

Hieronder de linken naar de vervolgpagina's "MAAN"   Niet vergeten eerst deze te bekijken. 

De close up maanfoto's met de kraters zijn gemaakt door mijn eigen 20 cm telescoop. Een celestron celestar 8 inch cassegrain telescoop. Opnames zijn gemaakt in het primaire brandpunt. Precies net zoals ik dat doe met de zon opnamen waarbij je de zonnevlekken ziet. Hierbij wordt de camera body achter de focusseer inrichting van de telescoop gehangen. Het brandpunt van de telescoop is 2032 mm. Je fotografeert dan eigenlijk met een hoogwaardige spiegel telelens van 2032 mm.

De maan past dan net niet helemaal in beeld. Tegenwoordig heb ik een focal reducer. Dit tussenstukje dat tussen de focuseerinrichting en het oculair en/of de camerabody wordt geplaatst reduceert de brandpuntsafstand en maakt de telescoop daardoor ook lichtsterker. Dan past de maan wel net helemaal in beeld. Bovendien is dit stukje glas ook een flattener, die het beeld aan dexranden corrigeert/rechttrekt. De echte close ups, waarbij je maar een klein gedeelte van de maan ziet, zijn met oculair projectie gemaakt. Dan zit er een oculair tussen en wordt het brandpunt sterk vergroot. Dit is niet altijd even makkelijk! Je hebt wel gedetailleerde krater opnamen, maar je moet beter volgen, hebt meer lichtverlies, dus langer belichten, verliest scherpte en hebt meer last van luchtonrust (seeing).

Op deze pagina ook maanfoto's gemaakt door bijvoorbeeld een 300 mm telelens. De maan past dan wel volledig en goed in het beeldveld, maar de echte kraterdetails zoals verkregen door een telescoop, heb je dan niet. Maar elke gelegenheid vraagt natuurlijk om een gepaste uitsnede en/of compositie! Een maansverduistering is het mooiste door een sterke telelens bijvoorbeeld.

Telescoop als telelens gebruiken. Dat heet prime focus. Hoe werkt het: Het kruis geeft aan dat het zenith prisma en het oculair waar je normaal door de telescoop kijkt verwijderd wordt.

Op deze afbeelding zie je hoe de camerabody met een speciale T-ring verbonden wordt met de telescoop. Zo wordt de telescoopbuis een telelens. Prime focus oftewel Primaire brandpunt zonder tussenkomst van oculairen. Dan heet het oculairprojectie.

Oude opnamen door de C8. Primar en oculairprojectie.

Zuidkant van de maan;  Maan voor driekwart verlicht, wassend. 11 dagen oud.

De reden dat je elke keer juist aan de scheiding van dag en nacht op de maan (de terminator) meer de kraters ziet komt doordat daar de zon (als je op de maan daar zou staan), laag staat. De zon werpt daar dus de schaduw van de kraterranden veel verder dan als je meer richting het verlichte gedeelte zou gaan staan.

14 maart 2003

Copernicus en omgeving. Maan in eerste kwartier.

Copernicus is de grote krater (93 km in doorsnee). Links daarvan  Reinhold (48 km in doorsnee).

De bergen (bergketen) direct rechts van Copernicus is Montes Carpatus.

12 maart 2003

Mare Humorum (Zee der vochtigheid). Een mare is een maanzee. Het is geen water maar het zijn al hele oude lava beddingen. Je ziet Mare Humorum iets onder het midden. De grote krater aan de rand van deze mare is Gassendi.

14 maart 2003

Copernicus.

oculairprojectie.

Uit de schaduw van de aarde bewegende maan. Uittrede maansverduistering.

15 op 16  juni 2011

Fleringen, bij de kroezeboom

Met Peter onderweg naar huis vanaf de sterrenwacht, gestopt bij Fleringen.

De hemel trok open. Daarvoor bewolkt op de sterrenwacht, helaas.

22 uur oude maansikkel

In de buurt van komeet Panstars (niet zichtbaar)

12 maart 2013

Zie ook Kometen- 2013

een goed helder lucht en een vrij horizon uitzicht is nodig voor dit soort waarnemingen. Anders is de sikkel niet of nauwelijks te vinden. Gebruik bij zo een smalle sikkel evt een verrekijker om hem te vinden.

Vriezenveen

Jonge maansikkel in de avondschemering.

Wassende maan. het niet verlichte gedeelte van de maan door de zon is toch nog te zien

Dat is het asgrauwe of aardschijnsel. Zie foto's verder onder en uitleg.

Asgrauw schijnsel

17 januari 2015

Almelo

Asgrauwe schijnsel door de telescoop 29 maart 2009 Almelo

Hieronder een opname door de telescoop gemaakt van het asgrauwe schijnsel van de maan. als de maan nog een sikkel is en het maanlicht zichzelf niet overstraalt, dan kunnen we het asgrauwe of aardschijnsel zien op het nachtgedeelte van de maan! Normaliter zie je dit niet meer als de maan al te oud is. De maan zien we door het zonlicht dat direct op de maan straalt. Het asgrauwe schijnsel is maanlicht dat ontstaat doordat licht wat op de aarde schijnt, weerkaatst op de maan. vandaar ook wel aardschijnsel. De ster linksboven de maan is een sterretje van plusmin magnitude 7 van het sterrenbeeld Ram. Zie ook opname details op de foto.

Gedeeltelijke maansverduistering 25 april 2013 Lattrop

Helaas was hier maar één goede opname mogelijk door de telescoop. Bewolking gooide veel roet in het eten. Toch nog prachtig te zien hoe de maan de kernschaduw goed begint te raken. De oranje verkleuring heeft in deze niks met de eclips van doen, maar kleurde zo, omdat de maan In Nederlamd nog laag stond!

Maansverduistering 27 op 28 september 2015 Lattrop

Deze maansverduistering is waargenomen en gefotografeerd vanuit de sterrenwacht in Lattrop. Niet door de telescoop, maar met een 300 mm tele en de Olympus E520. Door de langere belichtingstijden bij de verduistering heb ik de camera mee laten liften op de montering van de telescoop. Piggy back dus. Helaas werd het na de totaliteit bewolkt in Lattrop en hebben we de uittrede niet kunnen zien en fotograferen.

een mooie collage gemaakt.

Gedeeltelijke maansverduistering 16 juli 2019 Almelo

Deze eclipse was helaas voor het grootste gedeelte bewolkt in Oost en Noord Nederland. Maar bij de voordeur van mijn huis kon ik toch nog deze twee plaatjes schieten rond het moment van de maximale intrede in de kernschaduw! Gemaakt met weer eens de olympus E520 en een 300 mm lens. Dit zijn deelvergrotingen.

Sterbedekking door de maan 29 maart 2020

een sterbedekking door de maan is niets anders dan dat de maan voor een ster langs trekt in haar baan om de aarde. De maan staat natuurlijk veel en veel dichterbij dan de sterren en vanuit ons gezien beweegt ze langs de sterrenhemel van rechts naar links. Bij een wassende maan als de nachtzijde, het donkere gedeelte, voor ons aan de linkerkant zit beweegt ze dus met haar nachtzijde over de ster. Een ster zal dan plots in ene verdwijnen achter de maanrand. Dit direct uittgaan van de ster komt omdat de maan geen atmosfeer heeft en de ster dus niet langzaam weg dooft. Door met een stopwatch en de voorspelling van de occulatie, zoals dat heet. In dit geval een intrede, krijgt men door vele waarnemen over de wereld een beeld van de beweging van de maan en haar liberatie waarden. De maan schommelt wat. Dit schommelen kan ook oa komen door massaverschuivingen in de aarde. Door exact deze sterbedekkingstijdstippen te meten en die naast de voorspellingen te leggen krijgt men door afwijkingen hier een beter beeld van. Hier heb ik een sterbedekking op serie matige wijze vastgelegd. Het heeft hier geen wetenschappelijke waarde. De tijdstippen zijn bij benadering. Bij stopwatch waarnemingen gaat het om minstens seconden.